21 ème année
Tidlisin nniḍen :
http://www.ayamun.com/telechargement.htm Inasiwen
(claviers) : 1_ Anasiw
azegrar : Clavier complet, deg-s ţ,Ţ, v, o, p ; deg-s taggaɣt (ḋ, ġ, k̇, ṫ)2_ Anasiw_n_mass_Sliman_Amiri : clavier complet, deg-s ţ,Ţ, v, o, p |
|
|
Prénoms algériens authentiques (mis à jour et augmenté)
3°) Tidlisin nniḍen, en PDF : SIN-NNI, sɣur Muḥend-Uγeḥya
Belɛejjuṭ
(taceqquft umezgun)
Amsasa n tmacahuţ sɣur Mohand
Ait Ighil
Agzul:
“Belɛejjuṭ”
d tamacahuţ i d-yeţwamsasan d taceqquft umezgun i warrac, yeftin ɣef
ɛecra yisuyas. Tamacahut iɣef cfan akk wid i s-yeslan, acku tedla s uɣanib
uqesser d necraḥa d win imalen cwiṭ ar tzulelt. Akken dɣa i
tedla s unesseḥ i d-yemmalen belli amdan ur d-yewwi fell-as ad yamen
belli yezzi-d i tlufa, yeţili dima win i t-yifen.
Tadyant teḍra d
Belɛejjuṭ aẓawali i iferḥen mi yufa asurdi deg lqaɛ.
Asurdi-ya d win ara ibeddlen merra tikli i tudert-ines.
Ma d Taqbaylit teffer
tmacahuţ d tin i d-iteffin, i d-iseftin awal ɣef tḥerci. Akka,
taceqquft “Belɛejjuṭ” d tin izemren ad tefk abrid i ilaq ad ḍefren
warrac, akken dɣa ur ɛerqen deg txidas i d-yeţilin deg
dunit.
Imdewlen:
Belɛejjuṭ;
Ţeryel;
Ɛica, yelli-s n Ţeryel;
Lla Ferruja.
ASAYES 01u
(BELƐEJJUṬ)
(CCNA N LFERḤ)
AD D-YEKCEM BELƐEJJUṬ ITEDDU ICEṬṬEḤ
YEṬṬEF TAƐEKKAZT DEG UFUS-IS. AD IWALA KRA DEG LQAƐ.
BELƐEJJUṬ, icennu – Acu d wa dacu?
Lulu?
Ihu
ihu, acu d wa dacu!
Welleh
ar waqil d lulu
Ihu
ihu, acu d wa dacu!
Welleh
ar waqil d duru.
AD YEKNU AD D-YEDDEM TADRIMT-NNI.
(CCNA N LFERḤ BELƐEJJUṬ ITEDDU ICEṬṬEḤ)
BELƐEJJUṬ – Ass-a
imekli-inu s tziḍanin. Ad rreɣ dirikt ɣer Lla Ferruja.
(CCNA N LFERḤ. AD D-TEKFU S CCNA “Bɣiɣ ad
m-iniɣ”)
BELƐEJJUṬ – Lukan
tqebleḍ ad zewǧeɣ yid-m lukan nniɣ-am-d acu ufiɣ. Mi
tugiḍ ihi “Toz!”, Welleh ur m-d-nniɣ.
ASAYES w02
(BELƐEJJUṬ – LLA FERRUJA)
SSUQ
(CCNA N LFERḤ D LEƐYAḌ N SSUQ)
BELƐEJJUṬ – Sbeḥ
lxir a Lla Ferruja.
LLA FERRUJA – Sbeḥ
lxir. Teččiḍ neɣ...
BELƐEJJUṬ – Acu
neɣ..., a yi-d-tsedqeḍ? Ur uḥwaǧeɣ ara. Ass-a:
Ihu
ihu, acu d wa dacu!
Ihu
ihu, ass-a sɛiɣ duru.
LLA FERRUJA – Ḥader
kan d tukerḍa i ten-d-tukreḍ!!!
BELƐEJJUṬ – Weh
Dadda-m Belɛejjuṭ d amakar? Nekk ẓawali u fḥel.
(silence) Acu ara yi-d-tsenzeḍ s yedrimen-a?
LLA FERRUJA – Ad taɣeḍ
(elle reflechit) 05 n tbexsisin.
BELƐEJJUṬ – Awi-d.
Akka tura ad bduɣ učči sya. Ad fakkeɣ snat, umbeɛd tis
tlata a ţ-ččeɣ leɛca, snat i d-yeggran a
tent-ǧǧeɣ i uzekka wala! Akka yefra ssuq.
AD IRUḤ BELƐEJJUṬ. KRA ITEDDU ICEṬṬEḤ
ITEŢ. MI YEWWEḌ ZDAT N UXXAM-IS YUFA TEGGRA-D YIWET.
BELƐEJJUṬ – Ihi
ta ara jemɛeɣ i uzekka.
TEΓLI-YAS
BELƐEJJUṬ – Ayhuh!
D ayen i d-yeqqimen! Seg lexsara ɣer tayeḍ.
YEƐREḌ A Ţ-ID-YEDDEM TELFEΓ. ULAC ANSA I
S-D-YEKKA UR YEZMIR AD Ţ-ID-YEDDEM. AM WIN ZAƐMA I Ţ-ID-YUFAN,
YEGGUL FELL-AS.
BELƐEJJUṬ – Aḥeq
wihin d wihin. (tasusmi) ad m-fkeɣ alamma d azekka, amer ur d-teţemɣayeḍ
alamma kkiɣ deg ssuq-im.
IRUḤ. YUΓAL-D. ISIKKID TABEXSIST-NNI ILEFΓEN.
BELƐEJJUṬ – Amek
i d-tenniḍ, tenwiḍ ur m-d-sliɣ ara? Acu zemreɣ ad xedmeɣ?
Ad d-jemɛeɣ tiɣeṭṭen ɣer da, ur
m-ţaǧǧant kra. Tiwawar (Tu vas voir)
Azekka ad yefru cɣel-im m’ur d-temɣiḍ ara. D ayen i yi-ixussen,
seg lexsara ɣer tayeḍ.
YEFFEΓ.
TALLAST.
ASAYES w03
(BELƐEJJUṬ)
BERRA TEJRA N TEGRURT.
AD D-YEKCEM BELƐEJJUṬ YEŢΓENNI YEQMEC
ALLEN-IS IŢEMDERKAL.
BELƐEJJUṬ, allen qemcent – Amek!!! Tuɣiḍ awal neɣ ad d-siwleɣ i tɣeṭṭen!!
YELDI-D ALLEN-IS YEWHEM DEG WAYEN YEŢWALI.
CCNA N LFERḤ. ICENNU ICEṬṬEḤ.
YEKKES-D 02 TBEXSISIN.
BELƐEJJUṬ, yeţsuɣu – Snat tbexsisin-a ţwakksent-d seg tejra-ya-inu n
tbexsisin. I
yimferjen Tessnem amek isem n tejra n
tbexsisin?... Tagrurt. Tura ufiɣ-d acu ara senzeɣ akken ad d-rebḥeɣ
idrimen.
TAMUZIGT. BELƐEJJUṬ YEŢSUΓU ICENNU:
“Yyaw ad taɣem tibexsisin n Belɛejjuṭ
Ma teččiḍ-tent a teṛwuṭ
Yyaw ad taɣem tibexsisin n Belɛejjuṭ
Ad tesseṛwum taɛebbuṭ
Yyaw ad taɣem tibexsisin n Belɛejjuṭ
Ad tečč ad teṛwu kra ur ţ-ixuṭ”
ASAYES w04
(BELƐEJJUṬ – ŢERYEL)
AD TEKCEM ŢERYEL
ŢERYEL – Acḥal
ssuma n tbexsisin-ik?
BELƐEJJUṬ – I
kemmi baṭel. A jidda tamɣart.
ŢERYEL –
Nekk, d Nanna-k tamɣart. Amek une jeune fille tecbeḥ
am nekk teţwalaḍ-iyi d tamɣart?
BELƐEJJUṬ – Semḥ-iyi.
Welleh ma rriɣ-d lbal ɣur-m.
ŢERYEL – Acḥal
tibexsisin-a?
BELƐEJJUṬ – Baṭel
a jidda... uuuh semḥ-iyi. I kemmi baṭel a Lunja n lexla tameɛzuzt.
ŢERYEL –
Iwac i d-terniḍ lexla gar Lunja d tmeɛzuzt?
BELƐEJJUṬ – Yeɛni
naturel.
ŢERYEL –
Eǧǧ sin wawalen-nni n wawalen kan.
BELƐEJJUṬ – Anwi?
ŢERYEL –
Amezwar d uneggar.
BELƐEJJUṬ – Yerbeḥ
a jiiiiii... Lunja tameɛzuzt.
ŢERYEL – Ihi
efk-iyi-d snat.
BELƐEJJUṬ – Arwaḥ
ad tekkseḍ s ufus-im a Lunja tameɛzuzt.
ŢERYEL –
Xati, kkes-iyi-d kečč s ufus-ik n lbaraka.
Ay afus yeqnen lḥenni
Yewweḍ igenni.
BELƐEJJUṬ, yebren-as-d s uɛrur i
ŢERYEL isikkid tejra – Anta
tebɣiḍ ad m-d-kkseɣ?
ŢERYEL –
Mizzeḍ ɣer tihid ɛlayen, tid yelḥeq yiṭij. D tidak
i d tiziḍanin.
BELƐEJJUṬ – Yerbeḥ
a jidda... a Lunja n lexla tameɛzuzt.
ŢERYEL TRUḤ-D DEFFIR-S, TEKKES-D ACEKKAR. YEBREN-D
BELƐEJJUṬ, IWALA ACEKKAR-NNI.
BELƐEJJUṬ – Acu
d wa a tameɛzuzt?
ŢERYEL –
Heyyaɣ-t-id ad rreɣ ɣur-s lexrif.
BELƐEJJUṬ – Eww,
acu kem-yuɣen akka? Ma tegriḍ, deg ucekkar-a tibexsisin, telt yam d
telt lyali kem ad teţnadiḍ fell-asent ur tent-id-teţafeḍ.
ŢERYEL – D
ayen i sɛiɣ.
BELƐEJJUṬ – Ihi
qim kan, mi d-kkseɣ tibexsisin ad m-d-fkeɣ taqecwalt.
ŢERYEL –
Yerbeḥ.
ANAGAR IMAZZEḌ, ŢERYEL TKEMMEC-D BELƐEJJUṬ
TERRA-T ZDAXEL N UCEKKAR. BLƐEJJUṬ YEŢSUΓU. NEŢAT TEṬṬEF
ABRID TERWEL. DEG TLEMMAST N TEẒGI AMAN ŢECRURUDEN.
BELƐEJJUṬ – A
Lunja tameɛzuzt-iw!
ŢERYEL –
Acu?
BELƐEJJUṬ – D
aman iwumi d-ssaleɣ akka ţecruruden?
ŢERYEL – Ih,
d aman. Umbeɛd?
BELƐEJJUṬ – Ḥbes
ţxil-m.
ŢERYEL –
Iwac ara ḥebseɣ?
BELƐEJJUṬ – Ad
suɣ.
ŢERYEL – D
aya i d-yeggran.
BELƐEJJUṬ – Ma
d kem, ad taɣeḍ luḍu ad teẓẓaleḍ.
ŢERYEL – Ah,
tesmektaḍ-iyi-d ɣef tẓallit. Tesɛiḍ lḥeq, ula
d nekk ɛyiɣ. Ad steɛfuɣ meqqar kra.
TESRES-D ACEKKAR ΓEF YIRI-S. TEṬΓAR ΓER
YIΓZER AD TESSIRED. BELƐEJJUṬ YEŢSUΓU-D ZDAXEL
UCEKKAR.
ŢERYEL –
Acu, tender deg-k tmes?
BELƐEJJUṬ – Ih,
ula d nekk fudeɣ.
ŢERYEL –
Sber, ad fakkeɣ ad lethuɣ yid-k.
BELƐEJJUṬ – Ilaq
ad d-rreɣ nefs. Aql-i ţwaxenqeɣ zdaxel, ḍaqeɣ.
ŢERYEL –
Umbeɛd, acu yi-tuqeɛ?
BELƐEJJUṬ – Yif
limer ad iyi-teččeḍ d amidur wala d amurḍus, aksum-iw ad
ifuḥ.
ŢERYEL – Ẓriɣ
teţganaseḍ kan akka amek ara d-tafeḍ tiḥileţ akken
ad iyi-tzergeḍ. Tfuḥeḍ neɣ u thuḥeḍ, ččiɣ-k
ččiɣ-k. Wala!
BELƐEJJUṬ – Ldi-yi-d
imi ucekkar ad snufseɣ kra.
ŢERYEL – Umbeɛd
a yi-teǧǧeḍ ad bduɣ taẓẓalit ad trewleḍ!
Faqeɣ-ak!!!
BELƐEJJUṬ YEBDA ITEŢRU. IΓAḌ-IŢ.
BELƐEJJUṬ – -Ţxil-m
a jidda ŢERYEL, cwiṭ kan ubeḥri akken ur -Ţḍiqeɣ
ara, ur -Ţmeţateɣ ara.
ŢERYEL – Ẓriɣ
amek ara k-xedmeɣ.
ŢERYEL TELDI TACEKKART. TESSUFEΓ-D ANAGAR AQERRUY N
BELƐEJJUṬ, LJEŢA-S TEQQIM ZDAXEL. TEQQEN TACEKKART.
ŢERYEL –
Serked iman-ik. Nekk ad ruḥeɣ ad ẓẓaleɣ.
Anda-Ţ lqebla-nni daɣen?
BELƐEJJUṬ – Da
a jidda ŢERYEL.
ŢERYEL – Ihi
tebɣiḍ a k-d-berneɣ s uɛrur akken mi bdiɣ taẓẓalit
ad trewleḍ.
BELƐEJJUṬ – Amek
ara rewleɣ kem teqneḍ-iyi zdaxel n tcekkart.
ŢERYEL –
Yeshel lḥal. Ẓriɣ amek ara xedmeɣ.
TEKKES-D TAZERBIT SEG UKEMMUS-IS. TESRES-IŢ QBALA I
UCEKKAR ANDA TGER BELƐEJJUṬ. THEYYA-D IMAN-IS AD TEẒẒAL
TASWIƐT TEḤBES.
ŢERYEL – Uuuh,
acu xeddmeɣ akka! Ma serseɣ-d Belɛejjuṭ ɣer zdat,
amakken ad knuɣ i neţa. Ur yeqbil ddin ad teẓẓaleḍ
ma ires kra zdat-k.
TERRA ACEKKAR-NNI ΓER RRIF. TUΓAL AD TEẒẒAL.
MI YEẒRA BELƐEJJUṬ ŢERYEL TEBREN-AS-D S UƐRUR YEBDA
YEŢNEGGIZ AD IWALA MA YEZMER AD YERWEL. UR YEZMIR. YEBDA
IŢEMƐETNAY AKKEN AD D-ISENSER IMAN-IS SEG UCEKKAR. SAƐA
SAƐA ŢERYEL MI TUNEZ AD TEFK ASEKKUD I BELƐEJJUṬ.
CWIṬ CWIṬ ARMI D-YEFFEΓ BELƐEJJUṬ
SEG UCEKKAR. YERWEL YUΓAL-D. YEBDA AƐEMMER DEG UCEKKAR S
YEDΓAΓEN. YERWEL.
ŢERYEL TEKFA TAẒẒALIT. TEBREN-D AR
UCEKKAR-NNI.
ŢERYEL – Eh,
dayen teṛwiḍ asnuffes mi terriḍ aqerruy-ik zdaxel ucekkar? Ad
tsuḍ neɣ ala? (tasusmi) Waqil igen.
TEBDA AMƐETNI D UCEKKAR. S DDREƐ I T-ID-TESSAWEḌ
AR UƐRUR-IS.
ŢERYEL –
Ayhuh, tuɣaleḍ ẓẓay am uldun. Aɛni akken i ẓẓayeḍ
akken axir. D aksum kan i d-yernan. (tasusmi) Dayen, yerwel wawal deg yimi-k?
Teggugmeḍ?
TKEMMEL TIKLI. SAƐA SAƐA NEǦǦƐENT-ID
YEDΓAΓEN-NNI.
ŢERYEL – Eww
yebda-k-id yisiḍ! Ad yeqleɛ Rebbi iziɣer-ik, terziḍ-iyi
akk iɣsan n uɛrur-iw. Wwet-d s tgecrar-ik neɣ qim, ma d nekk
ččiɣ-k ččiɣ-k.
CCNA.
TALLAST.
ASAYES w05
(ŢERYEL – ƐICA)
AXXAM N ŢERYEL.
ŢERYEL – Wa
Ɛica, Ɛicaaaaaa!
ƐICA – Acu a yemm,
acu!
ŢERYEL – Anda-kem?
ƐICA – Aql-i deg tebḥirt
teţeɣ kra ibelɛujjuṭen i ţafeɣ gar yifrawen.
ŢERYEL – Arwaḥ,
arwaḥ, ata wwiɣ-d abelɛejjuṭ meqqer.
AD TEKCEM ƐICA TLEḤḤES IḌUḌAN-IS.
ƐICA – Anda-t ubelɛejjuṭ-a.
Awi-d awi-d ad ččeɣ Welleh ar lluẓeɣ almi ajeɣdan
abeztuḥ yečča ameqran zdaxel tkerciwt-iw.
TEṬΓAR AR UCEKKAR TESRAḤAY. TEŢNAL
ACEKKAR-NNI AM TIN YEBΓAN AD TWALA MA LEQQAQ.
ƐICA – Ur yeţriḥ
ara ubelɛejjuṭ-a d aksum. Neɣ mačči s uksum i
d-yeţwabna? A yemm, yeqqur ad s-yini ḥed d idɣaɣen, yerna
tɛelmeḍ nekk ur sɛiɣ ara tuɣmas. Abelɛejjuṭ-a
d amgeɛmir. Deg ddunit-iw ẓriɣ abelɛejjuṭ anect-at.
ŢERYEL – Lukan
teţḥessiseḍ asmi i m-d-heddreɣ, qareɣ-am ur
ţkettir deg teḥlawatin, dili tura ad tzemreḍ ad tessibenneḍ
čuču. Ɛawen-iyi ad serseɣ acekkar-a seg teɛrurt-iw.
ƐICA – Wicqa, ula d
akka ad t-sibenneɣ. Anaɣ teqqareḍ-d ur teţeɣ alamma
lluẓeɣ akken ayen bɣuɣ ččiɣ-t ad d-ibin
bnin.
ŢERYEL – Maɛna
atan tebdiḍ yakan učči.
ƐICA – Uuuh, kem daɣen,
ayen ččiɣ akka yeḥsel gar tuɣmas.
ŢERYEL – Abelɛejjuṭ-a,
d nekk i t-ibubben ɣef teɛrurt-iw a taqcict. Tura ad iyi-tɛiwneḍ,
ad t-id-nesres, neɣ ad nkemmel ameslay.
ƐICA – D kemm i
ţ-id-yebdan.
ŢERYEL – Sers,
sers.
MƐAWANENT I SNAT. SERSENT-D ACEKKAR.
ŢERYEL – Ma d
nekk tura, ad ruḥeɣ ad sirdeɣ.
TEFFEΓ
ƐICA – I nekk?
ŢERYEL – Ruḥ
zdem-d, tceɛleḍ-d times, tegluḍ-d s teccuyt-nni tameqrant err
deg-s abelɛejjuṭ-nni. Ḥader ad m-yerwel.
ƐICA – Ad walaɣ
qbel ma yella kra n uksum deg ubelɛejjuṭ-a, umbeɛd ad walaɣ
ma ilaq fell-as leɛtab.
TERRA AR UCEKKAR. TEBDA TEŢNAL.
ƐICA – Ayhuh, iqur
merra ubelɛejjuṭ-a. Anda temmuseḍ ad s-tiniḍ d idɣaɣen
i teţmassaḍ.
TEFFEΓ TUΓAL-D S TECCUYT N TMEΓRA.
ƐICA – Ass-a ma fehmeɣ
d tameɣra. Ad nečč alamma neṛwa.
TGER AQEMMUC N UCEKKAR DEG TECCUYT TESMAR-IŢ.
YEŢAQQAL-D SSUT YEDΓAΓEN ZDAXEL. TMUQQEL ƐICA AR ZDAXEL N
TECCUYT. TWALA ANAGAR IDΓAΓEN. TEQQIM. TUΓAL-D ŢERYEL.
ŢERYEL – Mazal
ur tessaɣeḍ ara times?
ƐICA – Iwac times?
ŢERYEL – Weh
abelɛejjuṭ-a a t-nečč d azegzaw?
ƐICA – Anwa abelɛejjuṭ?
ŢERYEL AM TIN IFAQEN, TEƐNA TACCUYT TESFAQED AR
ZDAXEL. TEQQIM DIN ZDAT YELLI-S.
ŢERYEL, tefqeɛ teţsuɣ –
Zmikfart!
Belkeffara!
Telzem-iyi
tkeffart!
Takeffart
n seţa u seţin wussan ternuḍ yiwen sɣur-i!
Ar
teţwiṭfeḍ, ma mačči d ass-a d azekka, ma
mačči d azekka d seld azekka. Anagar tawaṭfa ara teţwiṭfeḍ.
ƐICA – Qim, qim a
yemm, berka leɛyaḍ. Anwa ara m-d-yeslen deg telt lxali-ya.
CCNA N LEḤZEN.
TALLEST
Numéro 116 Septembre 2021
Snat temkidin skud Lmulud Sellam
1) "Heureux les martyrs qui n'ont rien
vu"
Tamkudt skud Lmulud Sellam
Mohand Arab Bessaoud
mačči d menwala , d afesyan di tegrawla mgal aṛumi , d
ameɣnas n ukabar n "FFS " di 1963 , d ameɣnas n
tmaziɣt , gar wid i d-yeslalen " l'académie berbère " ( membre
fondateur ) deg useggas 1966. D netta i d inigi i d-yecfan akkin , akka ,
iwala-tent yakk.
Ihi
iwakken ur nɣelleḍ ara , yessefk ad nɣer idlisen yuran wigi
d-yecfan yeẓran . Maca tuget deg-neɣ mazal-iten deg tezlatin n
ukabar awḥid ( ixedɛen wid inuḍḥen s tidet ) ,
mazal-iten di " les slogans " nni yeḥfan yexlan "
Ttaḥya Lǧazair "" Gloire à nos maryrs " " one ,
two , three , viva l'Algerie " .
Tuget
deg-neɣ werǧin nudan ad ɣren ayen yettwarun ɣef wayen
yeḍran di 1954 ar 1962 neɣ uqbel . Zgan ttalsen-d i wayen i
sen-d-nnan wid yexlan tamurt , wid yerran " ixabiten " d imnuḍaḥ
, wid yessedragen tidet , lemmer ad d-tban ad ttwifeḍḥen , lemmer
ad d-yifrir " yired ɣef ukerfa " .
Ass-a
ur nuḥwaǧ ara wid mazal ttcuffun aqedduṛ , wid yeddren s
tkerkas , wid iceṭṭḥen i ṭṭbel n udabu .
Nuḥwaǧ tuget n wid yeɣran lemmer ad uɣalen d imnuda n
umezruy , d imnuda n tidet , lemmer yal yiwen deg-neɣ ad yeg anadi
ɣef yimeɣrasen n taddart-is d temnaḍt ideg d-ilul . Ur
nettɛassa ara kan ass " umenzu n unbir "( 01 novembre ) neɣ
ass n timunent ( 5 juillet ) , iwakken ad d-nemmekti wid yemmuten.
Ussan
d ussan kan , m'ur neẓri tidet yettwafren . Seg wasmi ay bdiɣ anadi
ɣef yimeɣrasen n taddart-iw yeɣlin deg " ugwni n yiseɣ
" , ufiɣ-d ayen ur walan ara tuget n wid ur d-necfi i tegrawla-yagi.
Dɣa imi kecmeɣ ar "tmeḍḍalt n yimeɣrasen "
( cimetière des martyrs ) n taddart-nneɣ yettwabnan di 1964 , ufiɣ
aṭas n tuccḍiwin n wid yuran ismawen-nni n yimeɣrasen-agi
ladɣa deg wayen yerzan azemz ideg ɣlin (beaucoup d'erreurs flagrantes
sur la date exacte de leur exécution ) , akka ara naf di yal taddart , dɣa
llant tudrin ar tura ur d-jmiɛen iɣessan n imeɣrasen-nsen .
Iwacu?
Acku
d wid yeṭṭfen adabu i d-yessulin wid ur nlaq ara d
imḍebbṛen ɣef tdukliwin" n tarwa n ccuhada d yimjuhad
" , d adabu i yellan deffir tuccḍiwin-agi timeqqranen , imi d nutni
i yerran menwalat d imussnawen , imjuhad yerra-ten d ixabiten ,
yeččuṛ leḥbas deg-sen , ixleq-ed imjuhad yuɣ s
tedrimt . Ulac win d-icelɛen deg umezruy n tmurt . Ulac win
d-yečča wul-is asmi yebdan sedramen "lkazirnat " d "
tgariḍin " ( casernes de l'armée française et guérites des
villages).
Tajmilt yifenakk
tijmilin ara nerr i wid yeɣlin di tegrawla-nni d wid yeɣlin ɣef
teqbaylit , d tira n umezruy-nneɣ , d ukemmel n umennuɣ bdan ,
mačči d ajewweq kan di " lficṭat " .
Lmulud Sellam
2 ) Ṭṭmeɛ yesexṣar ṭṭbeɛ !
Tamkudt sɣur Lmulud
Sellam
Ṭṭmeɛ
yessexṣar ṭṭbeɛ !
Amɣar ɣas yedda di leɛmeṛ
, mazal cwiṭ n tezmert , yettekrudduc kummim , ur yettaǧǧa
amkan , maca yeḥḥulfa kra n cwiṭ s ɛeggu . Dɣa
ass-agi ihi, iẓamell-ed ad d-yini ayen yeffer deg wul-is acḥal-aya,
uqbel ad t-ifat lḥal . Dɣa ifuṛes tagnit , mi yettwali deg
warraw-is dduklen-d ar yiwen umkan . Awal yettawi-d wayeḍ , alarmi , yenṭeq
yenna-yasen :
Af wakka fehmeɣ deg wayen d-teqqarem ,
tebɣam ad trebḥem bihfih !
Nnan-as akk : dacu nniḍen ih !?
Yezzi aqerruy-is ar uxxam anda zedɣen ,
iwehha ar din yenṭeq :
Twalam axxam-agi bniɣ s tidi-w , ires ɣef
yiwen cci d ayen kan , d cci ur nfennu , d baba iyi-t-id-yeǧǧan, dɣa
unfeɣ-as,ḥerzeɣ-awen-t , neṭṭleɣ-t di lsas n
uxxam-agi . Maca iwakken ad tafem lkenz-agi , yessefk fell-awen ad tesdermem
axxam-agi ɣef lsisan , din i yettwafer .
Deg wassen arraw-is izdeɣ-iten lḥir
, d aḥebbeṛ yal ass , zgan uysen milmi ara d-yaweḍ wass ideg
ara zdin lqedd-nsen gar medden , ad zuxxen ula d nutni .
Zrin 3 wagguren , amɣar yewweḍ anda
ara naweḍ . Arraw-is seg wakken uysen , yemmut assen , neṭṭlen-t
assen .
Azekka-nni werɛad yuli wass , bdan
asedrem deg uxxam . Ahuddu yeshel , hah , kullec irab a lqaɛa! Hdel ur
tehdileḍ , ɣez sya , rnu sya , alarmi yufan tasenduqt ack-itt .
Qqimen dehcen ,nwan dayen ikfa fell-asen ṛebbi
lhem !
Llin tasenduqt-nni , ufan iccer n lkaɣeḍ
iɣef yura :
" Ma d irgazen i tellam , ɛiwdet-as
lebni i wexxam-agi " !
Lmulud Sellam
Numéro 116 Septembre 2021
SIN-NNI.PDF,
par Muḥend-Uyeḥya
Culture_savante_culture_vecue_MAMMERI_Tala
Dictionnaire_Français_Kabyle_Père
Huygue_1902_1903.PDF
JOURNEE_D_ETUDE_DE_LINGUISTIQUE_BERBERE_LA_SORBONNE_1989.pdf
Akken
qqaren medden sɣur Mohia GEB, 1978
Berber
Art_Jeanne_d'Ucel_Norman_University_Oklahoma_1942
Dictionnaire_de_proverbes_Remḍan_At_Menṣur_3eme_Edition.pdf
Ageldun-amecṭuḥ_St-Exupery_Tasaɣelt_sɣur
Habib-Llah-Mansouri
Aglam-deg-wungal-n-Amer-Mezdad-Ass-nni,
sɣur Ferhane Badiaa
RECUEIL_DE_PRENOMS_AMAZIGHS_Md_Akli_HADDADOU.pdf
ITIJ_BU_TCERKETT_Taher_Djaout_tasuqilt_Samir_Tighzert.pdf
La_Babel_du_Ponant_2eme_partie_Ali_Farid_Belkadi.pdf
Aglam_deg_wungal_n_Amer_Mezdad_Ass-nni_FERHANE_BADIAA.pdf
DESCRIPTION_ET_HISTOIRE_DU_MAROC_Leon_GODARD_1860.pdf
APERCU_SUR_TRENTE_TROIS_SIECLES_DE_L'HISTOIRE_DES_IMAZIGHEN.PDF
MUHYA_SI_PERTUF_traitement_de_texte.pdf
Revue
Izen Amaziɣ, 3 numéros :
Textes berbères de l'Aurès_ Parler des Ait Frah
Romans
et ambiances dans la maison kabyle traditionnelle.pdf
La_Kabylie_Recherches_et_Observations_1833.pdf
Jules_Maistre_Moeurs_et_Coutumes_Kabyles_1905.pdf
Tighermin_yemmeccen_Sari_Med.pdf
MOULIERAS_Auguste_Une_tribu_Zenete_anti-musulmane_au_Maroc_Les_Zkara.pdf
LA_LANGUE_BERBERE_EN_AL_ANDALUS_Md_Tilmatine.pdf
Inédite, une pièce de
théâtre de Idir Amer :
Idir_Amer_Ay_Afrux_iferelles.pdf
Inédite,
Dom Juan de Molière, en langue kabyle :
DOM_JUAN_LE FESTIN_DE_PIERRE_MOLIERE_SI
YEHYA_TASEGLULT-S-UDΓAΓ.PDF
Dictionnaire_Francais_Berbere_Antoine_JORDAN.PDF
Les_Cabiles_et_Boudgie_F.PHARAON_Philippe_libraire_Alger_1835.PDF
Habib-Allah_Mansouri_Inventaire_des_neologismes_amazighs.pdf
Ddem_tabalizt-ik_a_Mu_Kateb_Yacine, version bilingue
Ad
lemmdeɣ tamaziɣt n Hamek : http://www.ayamun.com/adlis-usegmek.pdf
Belkacem Bensedira_Cours de langue kabyle_Adolphe
Jourdan_1887
JM_DALLET_LE_VERBE_KABYLE_FDB_1953.pdf
AMAWAL_TUSNAKT_H.SADI_1990.pdf
CHANTS_BERBERES_DE
_KABYLIE_Jean_AMROUCHE_CHARLOT_Ed.1947.pdf
OUARGLA_M.JARDON_J.DELHEURE_Tome1_FDB_1971.pdf
OUARGLA_M.JARDON_J.DELHEURE_Tome2_FDB_1971.PDF
Plus de livres dans notre rubrique Téléchargement :
http://www.ayamun.com/telechargement.htm
Numéro 116 Septembre 2021
Afulay
sɣur Djamal Saadi
https://www.facebook.com ki 9/100053702198628/posts/383019920164745/
Ayγer
asuγel n Ufulay γer Teqbaylit?
Tamezwarut, tira-s d zzhu n ddunit, d tukksa n lxiq, d tamusni. Tella deg-s
tayri,taḍsa, ccbaḥa; yella imenγi, iḥeckulen, tismin,
takwerḍa. Kra yellan di tudert n yimiren (lqern wis-sin), iban-d di
tedlist-a; yelfu-d d ţţbut i umezruy d wansayen n wegdud.
Tis-snat, Afulay, mačči d menwala; yeṭṭef tasga meqqren
di tsekla n tallit taqburt ( tallit udabu n Ṛuman). Tazmamt-is
“Metamorphoseon” (Tuţţya), si tallit-a dγa, siwa
neţţat i γ-d-iwḍen (tezger-d leqrun) temmed, akken i
ţ-yura bab-is (tella diγ tedlist “Satyricon” n Petronius, maca txuṣṣ;
yejla degs umur ameqran). Tadlist-a ihi, tezga seεṭac n leqrun-ya,
teqqar-iţ tsuta deffir tayeḍ. Teţwasuγel-d γer ddaqes
n tmeslayin timeqranin n ddunit. Teţwassenqed ayendin di tesdawiyin
mussanen di ddunit. Akken i stummnen yis-s imeγriyen n tallit n Awgustin
(gar lqern IV d V), i stummnen yis-s wid n tallit n “Cervantes” (lqern XVI), ar
a stummnen yis-s wid n tallit n “internet”. Azal-is yezga mucaε γer
wid yessnen. Lγella-s d tagwella ur neţfaka.
Ssebba tis-kraḍ, Afulay d mmi-s n tmurt-nneγ, yefruri-d seg
wakal-nneγ; maca arrac d teqcicin n tmurt-is, ass-a, drus akkuya i
t-issnen, i t-iγran. Iγebba-t γef allen d wallaγen umezruy
iţţujeggḥen. Nebra i wayla-nneγ tamara, ddmen-t wiyiḍ!
Ahat ass-a mi t-id-nessenṭṭeq s Teqbaylit, mi t-id-nerra ar
tmeslayt n yemma-s, Afulay ad ifṛeḥ, a γ-ifk afus s ara nissin
iman-nneγ, s ara naf iman-nneγ ar zdat. Ur neţkukru, ur
neţagad, ayen yellan ad d-iban. D tideţ i d ayla-nneγ.
Tazwart n wawal i tezmamt "Tuţţya neγ Aγyul n Wureγ/Metamorphoseon" sγur Afulay; tasuγelt n Djamal Saadi.
Tadlist-a urεad d-teffiγ, ma tebγam
a γ-d-tefkem afus ad ţ-id-nessufeγ, wali-t rrebg-a n wadda:
https://fr.ulule.com/publication-les-metapmorphoses-d-apulee-en-kabyle/
sɣur Djamal Saadi
Numéro 116 Septembre 2021
Mennad : l'oeuvre intemporelle.
par Mourad
Kabir
L'éclosion de talents au milieu des années soixante-dix n'avait
pas été le fruit du hasard. La politique d'exclusion du fait berbère,
entreprise par Boumediène, avait appelé une riposte à la mesure du déni. La
réplique s'est alors faite avec...art et manière ! Et c'est dans ce contexte
que " Muqlegh tamurt umazigh " de Idir trouve tout son sens.
Avec des mots, des notes, contes et légendes, une fournée de
jeunes, désireux d'affirmer avec force leur identité, ont pris sur eux de
donner, non sans succès, la plus grande portée à la chanson kabyle.
Parmi ces jeunes, il y'avait Mennad. Entouré des poètes Amar
Mezdad et de Hadjira Oubachir, l'artiste a offert au public l'un des meilleurs
produits artistiques de l'époque. Enregistré en mars 1980, l'album contient des
oeuvres intemporelles telles " Aheddad lqalus ", " Umerri
", " Amedyaz " et " Tabudert ".
Sur un texte écrit par Mezdad et une mélodie composée par
Mennad, " Umerri " vient en hommage à ce personnage légendaire de
kabylie, bandit d'honneur, qui raquettait les riches colons pour en donner aux
pauvres autochtones. (Voir le lien suivant : https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10223691986154381&id=1434261833)
" Aheddad lqalus " rappelle la légende du forgeron de
l'Akalus qui, parce que spolié de ses terres et de sa femme, inventa une
serrure qui se referma de l'extérieur sur des habitants en plein sommeil. Le
forgeron mit alors le feu à tout le village pour se venger. Et c'est ainsi que
le village d'Akalus périra sous les brasiers.
À travers " Tabudert ", Mennad rend hommage à la
portière kabyle. (Voir le lien : https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10220504022737288&id=1434261833)
L'album contient aussi d'autres belles créations telles "
Tira ", " Imuchagh " et " Ttuha ".
Même avec seulement deux albums produits, Mennad n'a pas moins
légué aux générations futures un trésor dont elles peuvent s'enorgueillir.
Après des dizaines d'années d'absence, l'artiste est venu à
Montréal en 2019 où il a donné une magnifique prestation à la salle Le Patro le
Prevost.
Le public était content de découvrir que les performances de
l'artiste demeurent intactes et que le temps n'a entamé ni ses cordes vocales
ni encore moins son allure. Il n'a tout simplement aucune prise sur lui.
Mourad Kabir.
Montréal, le 25 décembre 2020.
(Re-publication).
Numéro 116 Septembre 2021
Tirga i
tegrest
Aεraḍ ’usuɣel ’usefru n Charles
Baudelaire
Tagrest-a,
deg ufaggu awerdi ara neddu,
bu tsumtiwin tizegzawin.
Ad nili
akken nebɣa. Agwlaf n tsudanin yemxellen
yuɣ dinnna,
di tal tiɣmert leqqaqen.
Ad teqqneḍ
tiṭ, akken ur teţwaliḍ agemmaḍ i lemri
tili n tmeddiyin mi tesmejgiret,
lewḥuc
ibewɣḍen, agdud
n yiḋaymunen
iseḍfen d igulaz iberkanen.
Din ad tḥulfuḍ
i tḥenkeţ teţwanebbec…
tasudant d
tamecṭuḥt, am tissist yemxellen,
teţazzal ɣef (sufella) temggeṛt-inem.
,
Dɣa, ad
iyi-d-tiniḍ : « nadi ! » s wezlag n tqerruyt, –
Imir ad nesmaẓi
akken ad d-naf deg taxuteţ-nni –
Ih, yeţinigen
s waṭas…
Deg ufaggu ;
ass n 7 tuber 70
ACCUEIL INDEX GENERAL
NUMEROS PARUS
LIBRAIRIE TELECHARGEMENT SITES FAVORIS
Adresse de messagerie électronique : ayamun@Hotmail.com
Adresse
Web : http://www.ayamun.com/
tanemmirt, i kra iẓuren « ayamun, cyber-tasγunt n tsekla tamaziɣt » akked wid i d-yefkan afus.
ⵜⴰⵏⴻⵎⵎⵉⵔⵜ,
ⵉ ⴽⵔⴰ ⵉⵥⵓⵔⴻⵏ
“ⴰⵢⴰⵎⵓⵏ, ⵛⵢⴱⴻⵔ-ⵔⴰⵙⵖⵓⵏⵜ
ⵏ ⵜⵙⴻⴽⵍⴰ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ”
ⴰⴽⴽⴻⴷ ⵡⵉⴷ ⵉ ⴷ-ⵢⴻⴼⴽⴰ,
ⴰⴼⵓⵙ.
@Copyright ayamun 2000
Dernière révision : 30/11/2021
mardi 30 novembre 2021